Zmiany w prawie

28 stycznia 2013 r. minister kultury Bogdan Zdrojewski wysłał pismo do ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina w sprawie utworzenia tzw. sądu własności intelektualnej. Cały proces ma polegać na wprowadzeniu do struktury sądów powszechnych wydziałów zajmujących się sprawami z zakresu własności intelektualnej.

Głównym celem takiego działania ma być ujednolicenie orzecznictwa w przedmiocie własności intelektualnej. To właśnie w tej sprawie Bogdan Zdrojewski wyraził największe zaniepokojenie. Zwraca on uwagę na zróżnicowanie uregulowań w podobnych, bądź identycznych sprawach. Według ministra kultury, taka sytuacja powoduje ograniczenie rozwoju organizacji zajmujących się zarządzaniem prawami autorskimi oraz rynku. Dodatkowo taki stan rzeczy rodzi wątpliwości odnośnie równości wobec prawa, a także efektywnego prawa do sądu. Niejednolite orzecznictwo powoduje także niemożność skutecznej walki z naruszeniem praw na komercyjną skalę.

Na spotkaniu ekspertów, zwołanym pod patronatem Prezydenta RP, które odbyło się 23 stycznia 2013 r., przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki zdecydowali zaczekać z podpisywaniem dalszych porozumień związanych z przystępowaniem Polski do jednolitego systemu ochrony patentowej w ramach Unii Europejskiej. Jednolity patent europejski od początku budził wiele kontrowersji wśród rodzimych przedsiębiorców, ale pomimo to, RP przyjęła już dwa unijne rozporządzenia w tej kwestii. 19 lutego 2013 r. miało zostać podpisane porozumienie w sprawie jednolitego sądu patentowego, jednakże przedstawiciele rządu uznali, że warto to odłożyć do czasu wyjaśnienia wszystkich wątpliwości.

piątek, 21 grudzień 2012 12:00

Lewiatan przeciwko jednolitemu patentowi

Napisał

Coraz więcej środowisk martwi chęć rządu polskiego do przystąpienia do systemu jednolitej ochrony patentowej. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan zwróciła się do Prezesa Rady Ministrów, by wyrazić swoje negatywne stanowisko wobec uchwalonych przez Parlament Europejski regulacji dotyczących Jednolitego Patentu Europejskiego oraz zaapelować o nieprzyjmowanie tychże w polskim porządku prawnym. Według „Lewiatana”, nieprzystąpienie przez Polskę do wzmocnionej ochrony w postaci jednolitego systemu patentowego będzie miało korzystny wymiar dla rodzimych przedsiębiorców.

Zdaniem przedstawicieli Konfederacji, uchwalone prawo będzie miało negatywne konsekwencje dla gospodarek rozwijających się, w tym polskiej, ale którym wciąż daleko do technologicznych potentatów, takich jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania. Pomimo dobrych założeń leżących u podstaw nowych regulacji, czyli potrzeby redukcji kosztów dotychczasowego postępowania patentowego, ostateczne brzmienie i ewentualne funkcjonowanie uchwalonych przepisów pozostawia wiele znaków zapytania. Wprawdzie koszty samych tłumaczeń zmalałyby, ale inni uczestnicy systemu zostaliby bardziej obciążeni, gdyż będą zmuszeni przekładać patenty z języka niemieckiego, angielskiego lub francuskiego, a ponadto występować w obronie swoich praw przed sądami za granicą. PKPP Lewiatan obawia się, że w praktyce polskie firmy będą poza jednolitym systemem patentowym, mimowolnie powstaną kolejne trudności w ujednolicaniu rynku wewnętrznego i w efekcie polska gospodarka ucierpi na skutek zahamowania rozwoju innowacji.

Oprócz tego, jednolity system ochrony patentowej ułatwiłby uzyskanie patentu koncernom i przedsiębiorcom spoza UE, co oznaczałoby nagły wzrost ilości chronionych wynalazków zza oceanu lub pochodzących od azjatyckich gigantów technologicznych i w efekcie powodowałby utrudnienie europejskim przedsiębiorcom wprowadzania własnych innowacyjnych rozwiązań. Dotychczasowe regulacje krajowe lepiej chronią rodzimych wynalazców, gdyż bariera prawna i językowa utrudnia wielkim koncernom dominację na polu własności intelektualnej, z korzyścią dla narodowych gospodarek.

poniedziałek, 10 grudzień 2012 12:00

Posłowie chcą zmienić prawo autorskie

Napisał

Obecnie obowiązuje generalna zasada, która mówi, iż twórca musi wydać zgodę na wykorzystanie utworu. Artykuł 23 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wprowadza wyjątek od tej reguły, mówiący, iż użytkownik może korzystać z utworu w zakresie własnego użytku. Takie korzystanie nie może godzić w słuszne interesy twórcy oraz nie może naruszać normalnego korzystania z utworu. Dodatkowo, zakres własnego użytku obejmuje korzystanie z pojedynczych utworów wśród osób pozostających w kręgu osobistym oraz w stosunkach towarzyskich.

Partia Polskie Stronnictwo Ludowe przygotowała projekt nowelizacji powyższej ustawy, mającej na celu sprecyzowanie użytku osobistego. Głównym założeniem jest podział na stosunek towarzyski pośredni i bezpośredni. Posłowie słusznie zauważyli, iż w obecnych czasach coraz większe znaczenie odgrywają nowoczesne środki komunikacji, głównie Internet. Właśnie poprzez portale społecznościowe typu Facebook, NaszaKlasa oraz komunikatory typu GaduGadu, ludzie podtrzymują między sobą kontakty i dzielą się plikami takimi jak na przykład zdjęcia.

Wprowadzenie jednolitego patentu europejskiego jest ostatnio gorącym tematem, ze względu na konsekwencje, które może to powodować dla polskiej gospodarki. Ze względu na to, Ministerstwo Gospodarki zamówiło ekspertyzę skutków wprowadzenia w Polsce jednolitego systemu ochrony patentowej. Z raportu wynika, iż dla polskich przedsiębiorców było by korzystniejsze, gdyby Polska wyłamała się z planowanego wprowadzenia jednolitego patentu europejskiego.

Państwa europejskie od trzech dekad prowadziły spór o to, czy wprowadzić jednolitą ochronę patentową, a jeśli tak, to jaki będzie język postępowania i gdzie ma powstać siedziba Jednolitego Sądu Patentowego. Ostatecznie ustalono, że zgłoszenia patentowe będą składane w języku narodowym wraz z tłumaczeniem na angielski, niemiecki lub francuski, a Europejski Urząd Patentowy będzie korzystał z systemu tłumaczeń automatycznych. Jednolity Sąd Patentowy ma zaś działać w Monachium, Londynie i Paryżu, z możliwością tworzenia przez państwa członkowskie jego oddziałów regionalnych i lokalnych. Możliwość ta jest jednak obwarowana wieloma utrudnieniami.

środa, 05 grudzień 2012 12:00

Jednolity patent w UE – jest kompromis

Napisał

Należące do najdłuższych, trwające blisko 35 lat negocjacje prowadzone w Unii Europejskiej dobiegły końca. 19 listopada 2012 r. państwa członkowskie (z wyłączeniem Włoch i Hiszpanii) osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie jednolitego patentu europejskiego.

Aktualnie wynalazca musi przejść bardzo długą w celu uzyskania ochrony w całej Unii Europejskiej. Pierwszym etapem jest uzyskanie patentu europejskiego, a następnie ratyfikowanie go w każdym z państw członkowskich. Cała procedura trwa nie tylko bardzo długo, lecz jest również bardzo kosztowna, należy opłacić między innymi opłaty administracyjne, tłumaczenia, a także przedłużenia patentów.

Uzgodnione przez państwa Unii Europejskiej porozumienie znacznie usprawni i ułatwi powyższą procedurę. W ramach negocjacji w sprawie jednolitego patentu uzgodniono trzy regulacje. Zgłoszenie jednolitego patentu w urzędzie, powoduje, iż w przypadku jego przyznania ochrona będzie obowiązywać jednocześnie w 25 krajach członkowskich, bez konieczności każdorazowej ratyfikacji w każdym z nich. Nie dotyczy to Włoch i Hiszpanii. Państwa te nie przystąpiły do porozumienia. W ramach kompromisu, patent może być przyznany w jednym z trzech następujących języków: angielskim, francuskim lub niemieckim. Zgłoszenie może nastąpić w języku narodowym danego kraju. Po przyznaniu przez urząd jednolitego patentu, zostanie on przetłumaczony na 23 języki obowiązujące w Unii Europejskiej. Na mocy ostatniej regulacji, zostanie wyznaczony jeden sąd z siedzibą w Paryżu. Dodatkowo oddziały sądu będą znajdować się w Londynie i Monachium. W pierwszym mieście będą rozpatrywane sprawy dotyczące przemysłu chemicznego i farmaceutycznego, z kolei w Monachium – sprawy z zakresu inżynierii mechanicznej.

Trudny kompromis osiągnięty przez państwa członkowskie to dopiero początek stworzenia jednolitego patentu europejskiego. Dotychczasowe porozumienie musi zostać przyjęte przez Parlament Europejski oraz Radę Unii Europejskiej. Na koniec pozostanie ratyfikacja przyjętych regulacji w państwach członkowskich. Już w kwietniu 2014 r. może zostać przyznany jednolity patent, lecz zanim to nastąpi, opisany powyżej proces musi się zakończyć do listopada 2013 r.

W drugiej połowie listopada 2012 r. w Niemczech nastała kolejna odsłona konfliktu o prawa autorskie w internecie. Po dwóch stronach barykady stoją koncern prasowy Axel Springer oraz gigant internetowy Google. W najbliższym czasie pod obrady Bundestagu trafi projekt ustawy o ochronie twórczości w internecie (Leistungsschutzgesetz).

Jest on efektem lobbingu wydawnictwa Axela Springera, jednego z największych wydawców prasy w Europie. Ścieżka ustawodawcza ma zakończyć się wczesną wiosną przyszłego roku.

W październiku 2012 r. przedmiotem obrad Sejmu był projekt unijnej dyrektywy dotyczącej zmian w systemie zbiorowego zarządzania prawami autorskim oraz udzielania licencji wieloterytorialnych na utwory muzyczne udostępniane w internecie. Za przyjęciem uchwały wyrażającej sprzeciw wobec projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego głosowało 445 posłów, jeden poseł był przeciw, czterech posłów wstrzymało się od głosu.

Posłowie uznali, że projekt jest sprzeczny z zasadą pomocniczości, zgodnie z którą UE podejmuje działania wtedy, jeżeli rozwiązanie jakiejś kwestii nie jest możliwe na poziomie państw członkowskich.

W dyrektywie tej znajdują się propozycje zwiększenia nadzoru nad organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, ujednolicenia reguł ich działania na poziomie unijnym oraz wprowadzenia ułatwień w pozyskiwaniu licencji na utwory muzyczne obowiązujących na terenie więcej niż jednego państwa członkowskiego.

Wątpliwa dla posłów była między innymi kwestia administrowania przez niektóre z organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi wynagrodzeniami pobieranymi w imieniu twórców.

Projekt dyrektywy zakłada również zmiany w systemie udzielania licencji dotyczących praw do utworów muzycznych udostępnianych w internecie. Zdaniem organów UE, zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi powinno ewoluować "w kierunku bardziej ponadnarodowych, być może ogólnounijnych, modeli udzielania licencji obejmujących terytoria wielu państw członkowskich".

Według projektu dyrektywy, problem z uzyskaniem licencji na utwory muzyczne na terenie więcej niż jednego państwa członkowskiego prowadzi do rozdrobnienia unijnego rynku usług muzycznych świadczonych w internecie, co może powodować problemy konsumentów z korzystaniem z niego. Usunięciem tego problemu ma być, zdaniem twórców projektu, poszerzenie kompetencji organizacji zbiorowego zarządzania.

wtorek, 16 październik 2012 12:00

List zgody na rejestrację znaku towarowego podobnego

Napisał

Ministerstwo Gospodarki przedstawiło w październiku 2012 r. propozycje, które chciałoby uwzględnić w założeniach do projektu nowelizacji ustawy – Prawo własności przemysłowej. Jedną z propozycji jest uwzględnienie w przepisach tak zwanego listu zgody. Jest on formą wyrażenia zgody właściciela znaku towarowego na rejestrację na rzecz innego podmiotu podobnego znaku towarowego. Obecnie na takie rozwiązania Urząd Patentowy nie wyraża zgody, nawet jeżeli pomiędzy przedsiębiorcami występują powiązania kapitałowe.

Przykładowo, w 2011 roku Urząd Patentowy RP odmówił spółce Citigroup rejestracji znaku „Citi Handlowy” ze względu na wcześniejszy znak Citibank „Citibank Handlowy”. Urzędu nie przekonał nawet fakt, że spółki należą do jednej grupy kapitałowej i Citibank wyraził pisemną zgodę na rejestrację w formie listu zgody. Gdyby instytucja listu zgody była wtedy uregulowana ustawowo, Citibank prawdopodobnie uzyskałby rejestrację swojego znaku.

Aktualne przepisy regulują tylko akceptację listów zgody przy kolizji ze znakiem już wygasłym.

Jeszcze kilka lat temu urząd Patentowy honorował listy zgody również w innych przypadkach, pomimo luki w prawie, co zmieniło się obecnie na skutek orzecznictwa sądów administracyjnych, które zakwestionowały możliwość ich uwzględniania przy ocenie podobieństwa znaków. W rezultacie, urząd konsekwentnie odmawia rejestracji podobnych znaków, których właściciele doszli do porozumienia.

Instytucja listu zgody wydaje się jednak przydatna w przypadku dużych spółek funkcjonujących na rynkach międzynarodowych. Zazwyczaj centrale takich firm posiadają rejestracje znaków bazowych, które potem, po drobnej modyfikacji, mają być zarejestrowane na spółki-córki.

Projekt Ministerstwa Gospodarki zakłada, że listy zgody będą uwzględniane nie tylko, kiedy zainteresowane przedsiębiorstwa będą kapitałowo powiązane między sobą. Wystarczy, że nie będzie zachodzić ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd czy też konflikt interesów.

piątek, 12 październik 2012 12:00

Prace nad prawem autorskim

Napisał

11 października 2012 r. kluby poselskie odrzuciły projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, którego celem są zmiany w systemie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, a także zmiany w udzielaniu licencji na udostępnianie utworów muzycznych w internecie na terytorium więcej niż jednego państwa.

Sejm, wobec takiego stanowiska Parlamentu i Rady, wydał projekt uchwały, w którym stwierdził, iż projekt owej dyrektywy sprzeciwia się zasadzie pomocniczości, zgodnie z którą UE podejmuje działania tylko wtedy, gdy państwo samo nie może sobie poradzić z daną sytuacją. Dyrektywa ma na celu ingerencję w rozwiązania, które mogę być przeprowadzone samodzielnie przez państwa członkowskie.

W związku z zaistniałą sytuacją kluby poselskie zgodnie poparły projekt sejmowej Komisji ds. UE. W odniesieniu do zmian w systemie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, posłowie jako kontrargumenty wobec projektu unijnej dyrektywy podali, iż Polska, jak i inne państwa członkowskie, może sama zorganizować system zbiorowego zarządzania na poziomie krajowym. Dodatkowo, wprowadzenie takiej dyrektywy mogłoby zakłócić gospodarkę RP, gdyż działające w Polsce organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi są zdecydowanie mniejsze niż analogiczne działające na Zachodzie.

Jeżeli chodzi o zmiany w udzielaniu licencji na udostępnianie utworów muzycznych obejmujących kilka państw członkowskich, dyrektywa ma na celu rozwój systemu udzielana licencji do poziomu ponadnarodowego. UE w projekcie stwierdza, iż kłopoty z uzyskaniem licencji na udostępnienie utworów muzycznych na ternie kilku krajów członkowskich powoduje mniejsze rozpowszechnienie utworów, mniejsze zyski, a także związane z tym rozdrobnienie unijnego rynku usług muzycznych. Posłowie przyjmując pozycję przeciwną wobec takiego stanowiska UE, podali argumenty takie jak brak większych utrudnień wobec udzielania licencji wieloterytorialnych w Polsce, a także brak szczegółowego wyjaśnienia, w czym taka regulacja byłaby korzystniejsza na poziomie unijnym niż krajowym.