poniedziałek, 03 czerwiec 2019 08:00

Światowy Dzień Roweru

Napisał
Światowy dzień roweru Światowy dzień roweru

W dzisiejszych czasach, mimo że branża motoryzacyjna gwałtownie rozwinęła się, to jednak trudno sobie wyobrazić świat bez rowerów. Na szczęście ten rodzaj pojazdu wrócił do łaski. Powstało szereg nowych tras rowerowych, po którym można bezpiecznie poruszać się. Rowerzysta korzystający z takiego środka transportu nie traci czasu na dojazd do pracy oraz przyczynia się do ochrony środowiska. Wszyscy wiemy, że jest to pojazd ekologiczny, bo nie wydziela spalin ani nie powoduje hałasu. W dodatku poprawia się nam kondycja fizyczna. Europejska Federacja Rowerowa przeprowadziła badania, z których wynika, że biorąc pod uwagę wszystkie parametry, tzn. pojazdu i rowerzysty, na każdy kilometr przejechany rowerem emisja CO₂ wynosi 21 gramów, rowerem elektrycznym 22 g a samochodem 271 g. 

Należy wspomnieć, że rower nie należy do pojazdów wymyślonych w XXI wieku. Na terenie  starożytnego Babilonu i Egiptu odnaleziono plaskorzeźby, na których znajdują się pojazdy przypominające rower. Pierwszeństwo wynalezienia roweru dwukołowego w czasach renesansu przypisuje się wybitnemu malarzowi i inżynierowi Leonardo da Vinci, który pozostawił po sobie rysunek pojazdu podobnego do współczesnego roweru. Naszkicowany przez mistrza pojazd ma kierownicę, łańcuch, zębatkę, koła ze szprychami oraz mechanizm korbowy. Rysunek pochodzi z 1493 roku, ale dopiero w latach siedemdziesiątych XX wieku został odnaleziony wśród notatek mistrza. Ze względu na fakt, że pojazd prezentuje rozwiązania techniczne, które zdaniem specjalistów nie były możliwe do wykonania w tamtym czasie, zrodziło się podejrzenie, że prawdopodobnie doszło do fałszerstwa i niektóre elementy ktoś później dorysował. Niestety, tego już się nie dowiemy, ponieważ rysunek po odnowieniu został zalaminowany i nie można go poddać badaniom. Mimo wątpliwości nikt nie podważa faktu, że pomysł pojazdu zrodził się w głowie genialnego Leonardo da Vinci.

Warto też wspomnieć, że pojazd przypominający rower został uwieczniony także na witrażu z 1642 roku znajdującym się w kościele w Stoke Poge.

Rosjanie natomiast wynalezienie metalowego bicykla przypisują syberyjskiemu kowalowi Jefimowi Artamonowowi, który podobno na koronację cara w 1801 roku przybył właśnie na tym pojeździe. Jednak biorąc pod uwagę wygląd bicykla znawcy stwierdzili, że ten pojazd nie został wykonany na początku XIX wieku ale znacznie później bo w latach 70-80 XIX wieku i jest kopią jednego z bicykli, które właśnie powstały w tych czasie na zachodzie Europy. 

Ale niezaprzeczalnym wynalazcą pierwszego prototypu roweru czterokołowego zrobionego z drewna i napędzanego siłą ludzkich mięśni, był Karl von Drais de Sauerbrun, który w 1813 roku wystąpił z wnioskiem o patent na ten pojazd. Skonstruował on także inny pojazd a mianowicie rower biegowy dwukołowy nazywany początkowo biegmaszyną a z czasem od jego nazwiska drezyną, który również był napędzany siłą ludzkich mięśni. Drezyna została opatentowana w wielu krajach, między innymi we Francji i Stanach Zjednoczonych. Mimo uzyskanego patentu pracował dalej nad udoskonaleniem drezyny. Wynalazł bowiem hamulec z linką, siodełko z regulowaną wysokością oraz licznik odległości. Jako ciekawostkę można podać, że w 1819 roku w Niemczech zorganizowano pierwszy wyścig drezyn na dystansie 10 km.

Natomiast pierwszy pojazd z układem napędowym został wynaleziony przez Szkota Kirkpatricka Macmillana w 1839 roku. Dzięki temu wynalazkowi rowerzysta nie musiał już odpychać się nogami od ziemi. Pojazd zaopatrzony w układ napędowy poruszał się na skutek naprzemiennego ruchu nóg do przodu i do tyłu. Wynalazca przejechał na nim 229 kilometrów z prędkością 13 km/h. Pierwszy odnotowany wypadek rowerowy, który przeszedł do historii, należy także do tego wynalazcy. Podczas jazdy potrącił dziecko i za spowodowanie wypadku musiał zapłacić karę pieniężną w wysokości pięciu szylingów. 

Za sprawą Francuza Pierra Michaux'a nastała epoka wysokich rowerów czyli welocypedów. Rowerzysta za pomocą pedałów wprawiał w ruch pojazd. Drewniane koła były opasane obręczami ze stali. W celu uzyskania większej prędkości zaczęto powiększać przednie koło oraz zmiejszać tylne. Ten rodzaj pojazdu nazwano bicyklem. Był to pojazd niewygodny i niebezpieczna, ponieważ rowerzysta siedzący wysoko często z niego spadał. 

W 1879 roku angielski wynalazca Harry John Lawson skonstruował rower z napędem na tylne koło oraz łańcuchem. John Starley dokonał dalszych zmian w konstrukcji roweru wyposażając go w równe koła oraz ramę w kształcie czworokąta. W 1885 roku zaczął produkować pojazdy pod nazwą Rover, które stały się bardzo popularne. 

W 1888 roku weterynarz John Dunlop wynalazł pneumatyczne ogumienie, które opatentował w 1890 roku. Natomiast przekładnia planetarna została wynaleziona i opatentowana na początku XX wieku przez Henry Sturmey'a i James Archer'a a lekkie ramy rowerowe wprowadzono już w 1920 roku. Można powiedzieć, że w zasadzie od tego czasu rowery nie uległy szczególnym zmianom. Zmieniły się przede wszystkim materiały, z których są wykonywane. Obecnie standardowe ramy rowerowe robione są ze stali węglowej a w rowerach droższych wykonywane są ze stali stopowej albo stopów aluminium a także ze stopów kompozytowych czy tytanowych.

Warto przypomnieć, że pierwszy wyścig kolarski odbył się w Anglii w 1878 roku a pierwszym człowiekiem, który na rowerze odbył podróż dookoła świata był Amerykanin pochodzący z San Francisco. Podróż rozpoczął w 1884 roku a zakończył w 1886 roku. Ponieważ ludzie lubią podejmować wszelkiego rodzaju wyzwania, niektórzy śmiałkowie pokusili się o bicie rekordów za pomoca roweru. I tak np. pewnemu rowerzyście udało się przejechać po zboczu wulkanu z prędkościa dochodzącą do 165 km/h a w Indonezji na jednym rowerze jechało aż 19 osób. To jeszcze nic, bo znalazł się śmiałek, który stał nieruchomo na rowerze, bez podpórki, przez 10 godzin. Natomiast inny rowerzysta w ciągu trzech godzin pokonał 3461 stopni. Nie jedną osobę zadziwił też wyczyn człowieka, który przejechał tyłem ponad 60 kilometrów w ciągu 5 godzin i 9 minut, w dodatku grając na skrzypcach.

Jako ciekawostkę można podać, że najdroższe rowery osiągają zawrotne ceny, na które tylko mogą pozwolić sobie ludzi bardzo bogaci. Rama takiego roweru może być wykonana z metalu szlachetnego, np. złota. Często ozdabiane są kryształami Swarovskiego, posiadają kierownicę wyposażoną w uchwyty z kości słoniowej a siodełko zrobione jest z najdroższych gatunków skóry. 

Trzeba podkreślić, że trudno jest przecenić dobrodziejstwo wynikające z jazdy na rowerze. Naukowcy potwierdzili, że ludzie jeżdżący regularnie rzadziej chorują na cukrzycę, choroby układu krążenia czy raka. Badania przeprowadzone w 2013 roku w Australii wykazały, że rowerzyści seniorzy mają lepiej rozwinięty zmysł równowagi oraz mocniejsze mięśnie nóg niż ich rówieśnicy nie jeżdżący na rowerze. 

Światowy Dzień Roweru, który przypada na 3 czerwca został ustanowiony przez ONZ. Należy też wspomnieć, że do ustanowienia tego święta przyczynił się w znacznym stopniu były kolarz polskiej kadry olimpijskiej, profesor Leszek Jan Sibilski. Warto też dodać, że 10 czerwca obchodzimy także Światowy Dzień Jazdy Nago na Rowerze.

Wszystkim miłośnikom jazdy na rowerze życzymy ciekawych tras i niezapomnianych widoków.

Czytany 2761 razy