czwartek, 02 sierpień 2012 13:44

Kiedy zginął Janusz Korczak?

Napisał

Z racji trwającego Roku Korczakowskiego podniesiona została ostatnio kwestia praw autorskich do twórczości Janusza Korczaka. Pisarz zginął w 1942 r. w obozie w Treblince, towarzysząc tam swoim małym wychowankom. Postanowieniem z 30 listopada 1954 r. Sąd Rejonowy w Lublinie uznał jednak Janusza Korczaka (którego rzeczywiste nazwisko to Henryk Goldszmidt) za zmarłego 9 maja 1946 r. Taka data została przyjęta ze względu na obowiązujące wówczas przepisy w sprawie osób, które zmarły w czasie wojny w nieznanych okolicznościach.

Prawa autorskie w Polsce chronią utwory nimi objęte przez okres 70 lat od śmierci ich twórcy. Później ochrona wygasa, a z utworów trafiają do tzw. domeny publicznej i mogą korzystać z nich wszyscy. Prawa autorskie do utworów Korczaka przypadły Skarbowi Państwa, ponieważ wszyscy jego krewni zginęli w czasie wojny. Ten przekazał je w 2009 r. Instytutowi Książki, który obecnie może udzielać licencji na dzieła Korczaka. Wyrok z lat 50-tych kwestionuje jednak obecnie Fundacja Nowoczesna Polska, której działania dotyczą e-promocji lektur szkolnych. Wniosła ona do lubelskiego sądu o sprostowanie daty śmierci pisarza. Fundacja argumentuje, że nieprawdopodobnym jest, aby Korczak przeżył Treblinkę i zmarł dopiero w roku 1946. Teza ta jest jednak niepotwierdzona, ponieważ nie ma świadków śmierci pisarza. Najprawdopodobniej jednak został on zamordowany jeszcze tego samego dnia, którego przyjechał wraz z dziećmi do obozu w Treblince.

Zdaniem Fundacji, Instytut Książki chce jeszcze przez cztery lata ograniczać dostęp do utworów Korczaka. Jeżeli bowiem przyjąć fikcję sądową, prawa autorskie upływają z końcem 2016 r. Jeżeli zaś przyjąć bardziej prawdopodobne założenie o śmierci pisarza w roku 1942, prawa autorskie wygasną z końcem bieżącego roku.

W przypadku przyjęcia tego ostatniego rozwiązania, Instytut nie będzie mógł od przyszłego roku pobierać opłat licencyjnych za korzystanie z twórczości bohaterskiego pisarza. Jego dorobek stałby się bowiem powszechnie dostępny.

Czytany 1303 razy